شهیدصدر و عقل گرایی
Authors
Abstract:
عقلگرایی در تقابل با تجربهگرایی، به معنای اعتقاد به معارف و قضایای پیشینی است. شهید صدر در دو کتاب فلسفتنا و الاسس المنطقیه للاستقراء تحلیل دقیقی از دیدگاههای معرفتشناختی بهخصوص در زمینه نزاع عقلگرایی-تجربهگرایی به عمل آورده است. ایشان مکتب معرفتشناختی خود را به عنوان مکتب ذاتی معرفی میکند که در اعتقاد به معارف پیشینی همسو با عقلگرایان بوده و قائل به فطری بودن اصل امتناع تناقض است، همچنین احکام ریاضی را با دیدگاهی رئالیستی و مبتنی بر نظریه انتزاع بدیهی و فطری میداند؛ اما در بحث از علیت، با بیان تمایز علیت عقلی و تجربی حکم بر محتمل دانستن علیت به مفهوم عقلی کرده و همچنین بدیهی بودن اصل اولیه استقراء یا همان اصل عدم مداومت تکرار را نمیپذیرد و از عقلگرایان ارسطویی فاصله میگیرد. با وجود اختلاف شهید صدر در برخی اصول بدیهی و سیر معرفت شناختی با عقل گرایان اما در کل او یک مبناگرای عقلی است.
similar resources
مک اینتایر در مقابل عقل گرایی و نسبی گرایی
مک اینتایر، فیلسوف معاصر اسکاتلندی، در فصل پانزدهم کتاب عدالت چه کسی؟ کدام عقلانیت؟(1988 ) نظریه ای درباره عقلانیت ارائه می دهد که مطابق آن سنت ها نه تنها تهدیدی برای عقلانیت نیستند بلکه عقلانیت اساساً وابسته به سنت است. وی در آن جا از یک سو استدلال هایی بر علیهنسبی گرایی و منظرگرایی مطرح می کند و از سوی دیگر روی خوشی به عق لگرایی مرسوم نشاننمی دهد. چنین موضعی او را در حالتی برزخی قرار م یدهد. ح...
full textقرینه گرایی، پلانتینگا و ایمان و عقل
در این مقاله ضمن پذیرش عدم لزوم دلیل برای توجیه باور دینی، به نقد دیدگاه پلانتینگا درباره جواز معرفتی پرداخته شده است. مؤلف از یک دیدگاه درونگرایانهای درباره جواز معرفتی دفاع میکند. باور مسیحی به اعتقاد وی جواز معرفتی ندارد، ولی چون توجیه اخلاقی دارد جای ایراد ندارد. برای توجیه اخلاقی برخلاف پلانتینگا باید برخی از آگاهیهای ما اعم از قرینه گزارهای یا چیز دیگر در تأیید باور مورد بحث باشند
full textعقل گرایی سید رضی در تفسیر
یکی از روشهای تفسیری کهن عقلگرایی در تفسیر است. با توجه به اینکه قرن چهارم هجری نقطه آغاز این جریان بوده و از آنجا که سید رضی جزء پیشگامان این شیوه در این دوره است، واکاوی مؤلفههای عقلگرایی در آرای تفسیری وی مد نظر قرار گرفت. این بررسی نشان داد که عقل ابزاری بیشتر از عقل منبعی مورد استفاده سید بوده است. استفاده از عقل بهعنوان قرینه تأویل آیات و تفسیر آیات بر معانی استعاری و مجازی، استفاده ...
full textمقایسه ای تاریخی در تحول عقل گرایی و انسان گرایی در شرق و غرب
مقاله حاضر مطالعه ای در زمینه جامعه شناسی تاریخی و جامعه شناسی فرهنگی است.هدف اصلی این تحقیق مقایسه دو روزه تحول فرهنگی در شرق و غرب است که به فاصله زمانی حدود هفت قرن از یکدیگر روی داده اند.در شرق در سده سوم و چهارم هجری(مقارن قرن نهم و دهم میلادی)انقلاب فرهنگی قابل توجهی روی داد که پیشرفتی گسترده در معرفت و تجارب علمی مردم بعضی جوامع شرقی در پی داشت.در تحولی دیگر،مردم اروپای غربی از قرن پانزد...
full textعقل و عقل گرایی در مدرسة کلامی کوفه
چکیده از آن جا که در مکاتب و مدارس گوناگون، عقل و به کارگیری آن مورد اختلاف است، در این جستار، به معرفی دیدگاه مدرسة کوفه دربارة عقل و عقل گرایی بزرگان این مکتب پرداخته ایم. این تحقیق در دو بخش معرفی عقل و رویکردهای عقل گرایانة مکتب کوفه سامان یافته است. در بخش اول، مواردی هم چون جای گاه، حجیت، آثار، موانع، و قلمرو عقل بررسی شده است. در بخش دوم، شاخص های عقل گرایی که تجلی عقل در میان ائمه و اص...
full textMy Resources
Journal title
volume 8 issue 17
pages 65- 81
publication date 2019-05-22
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023